Η Δρ.Δέσποινα Κατσώχη είναι μια διακεκριμένη ογκολόγος/ακτινοθεραπευτής, επικεφαλής της ΑΚΟΣ Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογικής Συνεργασίας, εξειδικευμένη στις νεότερες τεχνικές ακτινοθεραπείας και στους συνδυασμούς των θεραπευτικών ογκολογικών σχημάτων και συνεργάτης του Κέντρου Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας του ΥΓΕΙΑ.
Σήμερα 4 Φεβρουαρίου Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου, πείτε μας με απλά λόγια τι είναι ο καρκίνος;
Πολύ απλά, είναι η άναρχη ανάπτυξη κυττάρων η οποία έχει σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία όγκων σε διάφορα σημεία του σώματος. Όταν η διαδικασία παραγωγής κυττάρων πάρει λάθος δρόμο, προκύπτουν νέα κύτταρα που δεν χρειάζεται ο οργανισμός, ενώ παράλληλα – δεν πεθαίνουν τα παλιά κύτταρα. Έτσι, τα πλεονάζοντα κύτταρα σχηματίζουν μάζες, δηλ. όγκους. Ενίοτε αυτά τα παθολογικά κύτταρα κάνουν μετάσταση, δηλαδή εξαπλώνονται και σε άλλα μέρη του σώματος δημιουργώντας δευτερεύοντες όγκους (μεταστατικούς) παρόμοιους με αυτούς του αρχικού καρκίνου. Δηλαδή ο καρκίνος είναι μία ασθένεια των κυττάρων.
Συχνά μιλάτε για την αναγκαιότητα ολιστικής προσέγγισης του ασθενούς. Τι ακριβώς εννοείτε;
Στη τριάντα χρόνια της διαδρομής μου ως ογκολόγος/ακτινοθεραπευτής έχω συνειδητοποιήσει ότι στη μάχη ενάντια στον καρκίνο δεν συμμετέχει μόνο το σώμα αλλά και η ψυχή. Ο ασθενής συμμετέχει ενεργά στην αποθεραπεία του και η καλή ψυχολογία του αποτελεί προαπαιτούμενο για καλά θεραπευτικά αποτελέσματα. Όταν λέω λοιπόν ότι η θεώρησή μας όσον αφορά στον ασθενή είναι ολιστική, εννοώ ότι μας ενδιαφέρουν η ψυχή και το σώμα του. Δεν εστιάζουμε μόνοι στο πρόβλημα υγείας που αντιμετωπίζει, αλλά και το περιβάλλον μέσα στο οποίο ζει: οικογενειακό, φιλικό και κοινωνικό. Η φροντίδα και η θεραπεία του απαιτούν τη στενή συνεργασία πολλών ειδικοτήτων, όχι μόνο όσων ασχολούνται με τον ογκολογικό ασθενή, αλλά και ψυχολόγων, διατροφολόγων, φυσιοθεραπευτών κ.ά.
Η ΑΚΟΣ, η αστική μη κερδοσκοπική εταιρία που ιδρύσατε, αισίως συμπλήρωσε πέντε χρόνια ζωής. Ποιο ήταν το όραμά σας για τη γέννηση της;
Πιστεύω ότι ο γιατρός οφείλει να είναι “άνθρωπος” με την κυριολεκτική σημασία της λέξης: σύνθετη από τις λέξεις “άνω” και “θρώσκω”, δηλαδή, αυτός που πορεύεται και κοιτάζει προς τα πάνω, προς το φως. Εκείνος που μεταδίδει το φως σε όσους προστρέχουν σε αυτόν: στους αρρώστους του. Η ΑΚΟΣ γεννήθηκε από την εσωτερική μου ανάγκη να συνδέσω το επάγγελμά μου, με μία κοινωνική δράση που θα με φέρει ακόμη πιο κοντά στους ανθρώπους και τα προβλήματά τους. Έτσι, μια ομάδα επιστημόνων από το χώρο της υγείας και όχι μόνον, ιδρύσαμε την ΑΚΟΣ με στόχο την ενημέρωση, την πρόληψη και τη θεραπεία του καρκίνου. Αποφασίσαμε το έργο της να είναι ταυτόχρονα κοινωνικό και επιστημονικό, θελήσαμε μέσα από συντεταγμένες δράσεις να προωθήσουμε αφενός έναν υγιεινό και ισορροπημένο τρόπο ζωής και αφετέρου να στηρίξουμε τους ογκολογικούς ασθενείς αλλά και τους αποθεραπευμένους από τον καρκίνο. Επιπρόσθετα, διοργανώσαμε επιστημονικές ημερίδες για να ενισχύσουμε τον διάλογο των ειδικοτήτων που ασχολούνται με τον ογκολογικό ασθενή γιατί συνειδητοποιήσαμε ότι μόνο μέσα από την ανταλλαγή απόψεων και μέσα από συνέργειες μπορεί να ζυμωθεί η επιστημονική σκέψη και να προσφέρει υπηρεσίες ποιότητας που αξίζει κάθε ασθενής, ξεχωριστά. Πρέπει να βαδίσουμε μαζί στους δρόμους που έχουν ανοίξει τα νέα επιστημονικά δεδομένα, τα οποία μας επιτρέπουν να «διαβάζουμε» και να ταυτοποιούμε καλύτερα τον καρκίνο, εφαρμόζοντας εξατομικευμένες και αποτελεσματικές θεραπείες στον ογκολογικό ασθενή.
Ποιοί οι βασικότεροι σταθμοί της πορείας της ΑΚΟΣ έως σήμερα;
Θα προσπαθήσω να είμαι περιληπτική: στις δράσεις μας συγκαταλέγονται έως σήμερα η Πανελλαδική εκστρατεία μας με τίτλο: «Σπουδή στο ανθρώπινο σώμα- Πρόληψης έργα» για την ανάδειξη της σημασίας της πρόληψης στον καρκίνο, η οποία μας έχει οδηγήσει στα τέσσερα σημεία της επικράτειας, η βραβευμένη ηλεκτρονική εφαρμογή Mastos, για την πρόληψη του καρκίνου του μαστού, το «Ημερολόγιο Αποθεραπείας»-ένα βιβλιάριο μεταθεραπευτικής παρακολούθησης των αποθεραπευμένων από τον καρκίνο, το οποίο η ΑΚΟΣ διανέμει δωρεάν- αλλά και έρευνες που διενεργήσαμε (κάπνισμα, διατροφή, νοσήματα του στοματοφάρυγγα) για να ενισχύσουμε την εγχώρια βιβλιογραφία με έγκυρα στοιχεία που αφορούν στις αντιλήψεις και τις συμπεριφορές των Ελλήνων σε θέματα αιχμής που αφορούν στην υγεία. Και έχουμε πολλά ακόμη να κάνουμε!
Τελικά ο καρκίνος είναι μια ασθένεια που μπορούμε να νικήσουμε;
Θα απαντήσω απολύτως καταφατικά, όχι επειδή είμαι αισιόδοξη αλλά επειδή αυξάνονται διαρκώς οι αποθεραπευμένοι της νόσου, που συνεχίζουν κανονικά τη ζωή τους: Ζουν, εργάζονται και ονειρεύονται δίπλα μας. Σε κάθε περίπτωση όμως, η πρόληψη είναι προτιμότερη από την καλύτερη θεραπεία. Με όχημα την ΑΚΟΣ, ευαγγελιζόμαστε το αυτονόητο, ότι δηλαδή ένας υγιής και ισορροπημένος τρόπος ζωής και διατροφής υπόσχεται πολλά και ποιοτικά χρόνια ζωής.
Ποιοι είναι οι μεγαλύτεροι σύμμαχοι του καρκίνου;
Σαφώς οι βλαβερές μας συνήθειες, με πρώτο και καλύτερο το κάπνισμα αλλά και η λάθος διατροφή με τα πολλά λιπαρά και το κόκκινο κρέας, χωρίς φρούτα και λαχανικά. Όπως αντιλαμβάνεστε, ο καλύτερος σύμμαχος του καρκίνου είναι η άγνοια του πώς μπορούμε να προστατευθούμε αλλά επιτρέψετε μου να προσθέσω και την προκατάληψη. Ως κοινωνία φοβόμαστε ακόμα και να προφέρουμε τη λέξη καρκίνος. Τον αντιμετωπίζουμε περισσότερο ως μία…κοινωνική κατάσταση, σαν μία νόσο που είναι… μεταδοτική και όχι σαν μία νόσο που μπορούμε να νικήσουμε. Αρκεί να σας θυμίσω, ότι ο ασθενής με καρκίνο αποφεύγει να το γνωστοποιήσει στο κοινωνικό του περιβάλλον. Θέλω να σπάσουν τα δεσμά που προκαλούν η κοινωνική προκατάληψη και τα στερεότυπα που αναπαράγει.
Μια και παρακολουθείτε τις επιστημονικές εξελίξεις έχετε να μας γνωστοποιήσετε κάποιο καλό νέο στη μάχη κατά του καρκίνου;
Τα νέα επιστημονικά δεδομένα επιτρέπουν να «διαβάζουμε» και να ταυτοποιούμε καλύτερα τον καρκίνο, εφαρμόζοντας αποτελεσματικές εξατομικευμένες θεραπείες στον ογκολογικό ασθενή, σχεδιασμένες με βάση τις ανάγκες του και τον τύπο καρκίνου που αντιμετωπίζει. Αυτή η εξατομίκευση μας βοηθά να κατανοήσουμε τους μηχανισμούς που οδηγούν στην ογκογένεση, αποκωδικοποιώντας τα γονίδια, πεδίο στο οποίο έχει σημειωθεί αλματώδης πρόοδος. Η διάγνωση και θεραπεία του καρκίνου έχoυν αποκτήσει νέα διάσταση, χάρη και στα σύγχρονα φάρμακα που στοχεύουν στις γονιδιακές βλάβες των νεοπλασματικών κυττάρων, ακόμα και για ασθενείς με προχωρημένη ή μεταστατική νόσο. Η εξατομικευμένη προσέγγιση στην ακτινοθεραπεία, διασφαλίζει ακρίβεια στην στόχευση και αποτελεσματικότητα στη θεραπεία. Οι σύγχρονες θεραπείες επιτρέπουν να είμαστε αισιόδοξοι: από τον μη-μικροκυτταρικό καρκίνο (πνεύμονα, μαστού, προστάτη) και το μελάνωμα έως μορφές καρκίνου όπως του παχέος εντέρου και του νεφρού. Μέχρι σήμερα έχουμε κερδίσει πολλές και δύσκολες μάχες με τον καρκίνο. Αυτό μας κάνει να πιστεύουμε ότι θα κερδίσουμε και τον πόλεμο!
Με αυτό το τόσο αισιόδοξο μήνυμα από τα χείλη της Δρ. Δέσποινας Κατσώχη ολοκληρώσαμε τη συνέντευξή μας για την οποία την ευχαριστούμε πολύ ελπίζοντας πως λύσαμε κάποιες εύλογες απορίες και ερωτηματικά σας σχετικά με τον καρκίνο.
Δρ. Δ.Κατσώχη – ΥΓΕΙΑ / τηλ: 210 -6867831, 210-6867830
e-mail : dkatsochi@aktinotherapeia.gr
kosmonea.gr
